1001 thông tin cần biết về tinh trùng dị dạng

1. Tinh trùng dị dạng là gì?

Tinh trùng dị dạng (teratozoospermia) là sự thay đổi bất thường về hình dạng cấu trúng của tinh trùng. Tinh trùng bình thường thông thường có đầu hình bầu dục, phần giữa bình thường, phần đuôi dài hẹp, không đơn, không cuộn. Tinh trùng dị dạng sẽ có những biến đổi như không có đuôi, đuôi kéo, đầu bị cong hoặc có hai đầu, đầu lớn,... 

Thông qua xét nghiệm tinh dịch đồ để chẩn đoán tình trạng tinh trùng dị dạng và các dấu hiệu bất thường khác như tinh trùng yếu, tinh trùng di động kém, tinh trùng vón cục,...

2. Một số hình dạng bất thường của tinh trùng

Có thể bắt gặp một số hình dạng tinh trùng bất thường như:

• Tinh trùng có đầu khổng lồ: Thông thường loại tinh trùng này chứa nhiều nhiễm sắc thể và khó khăn khi thụ tinh với trúng.
• Tinh trùng đầu nhỏ: Phần đầu của những tinh trùng này nhỏ, ngắn và tròn hơn tinh trùng bình thường, làm cho tinh trùng gặp khó khăn trong việc xác định phương hướng di chuyển.
• Tinh trùng đầu nhọn: Là một dạng biến thể của tinh trùng đầu nhỏ. Nam giới mắc bệnh tiểu đường thường có sự hiện diện của những tinh trùng này. Những tinh trùng đầu nhọn chứa rất ít hàm lượng ADN hoặc không.
• Tinh trùng đầu tròn: Khá hiếm, không thường xuyên được tìm thấy nhưng gây khó khăn cho quá trình thụ tinh tự nhiên.
• Tinh trùng đầu thon: Đầu thon hay là đầu hình “điếu xì gà” có thể là biểu hiện của giãn tĩnh mạch thừng tinh ở nam giới hoặc do bìu thường xuyên tiếp xúc với nhiệt độ cao.

• Tinh trùng nhiều đầu hoặc nhiều đuôi: Nguyên nhân có thể do tiếp xúc với hóa chất độc hại, kim loại nặng, khói hoặc hormone prolactin cao ở nam giới.
• Tinh trùng có đuôi cuộn: Sự xuất hiện những tinh trùng này có thể do nam giới hút thuốc lá nhiều. Tinh trùng bị mất khả năng di chuyển.
• Tinh trùng có đuôi ngắn: Thông thường những tinh trùng đuôi ngắn có khả năng di chuyển thấp hoặc không có khả năng di chuyển.

3. Nguyên nhân gây ra dị dạng tinh trùng

Một số nguyên nhân có thể gia tăng nguy cơ tinh trùng dị dạng bao gồm:

• Độ tuổi: Theo các nghiên cứu, nam giới từ 40 tuổi trở lên không chỉ suy giảm số lượng và chất lượng tinh trùng mà còn khiến cho số lượng tinh trùng dị dạng gia tăng.
• Sự oxy hóa: Một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến tinh trùng gặp phải những bất thường về hình dạng. Những tinh trùng chưa trưởng thành bị tấn công bởi những gốc tự do bị mất điện tử. Từ đó khiến cấu trúc bên ngoài của tinh trùng bị biến đổi, dẫn tới dị tật về hình thái bên ngoài của chúng. 
• Bệnh lý: Nam giới mắc các bệnh như nhiễm trùng đường tiết niệu, tổn thương tinh hoàn do biến chứng quai bị, giãn tĩnh mạch,... đều gây ảnh hưởng đến số lượng, chất lượng và hình thái tinh trùng.
• Chế độ dinh dưỡng: Việc sử dụng quá nhiều những thực phẩm chứa nhiều kẽm, selen,...gây ảnh hưởng đến quá trình sản xuất, nuôi dưỡng tinh trùng. Lúc này, cơ thể tiết quá nhiều gonadotropin gây ra suy giảm sức khỏe tình dục của nam giới, dẫn tới suy giảm chất lượng tinh trùng, dị dạng tinh trùng.

• Thường xuyên tiếp xúc với các chất độc hại: Tiếp xúc với chất thải công nghiệp, các hóa chất độc hại như thuốc diệt côn trùng, thuốc trừ sâu, kim loại nặng (cadimi, chì, asen,...) tác động tiêu cực đến số lượng tinh trùng và tăng lên số lượng tinh trùng bất thường. Điều này làm cho việc thụ tinh khó khăn hơn, trẻ được sinh ra cũng dễ mắc dị tật bẩm sinh.
• Môi trường sống, làm việc: Nam giới làm việc ở môi trường có nhiệt độ quá cao, có nhiều bức xạ, ion hóa, từ trường,... có thể khiến suy giảm khả năng sản xuất tinh trùng và gia tăng tinh trùng bất thường hơn so với nam giới làm việc ở những môi trường khác.
• Một số nguyên nhân khác: Sử dụng quá nhiều chất kích thích, rượu bia hoặc sử dụng điện thoại nhiều cũng làm tăng nguy cơ tinh trùng dị dạng.

4. Phương pháp chẩn đoán tinh trùng dị dạng

Phương pháp được sử dụng để chẩn đoán tinh trùng dị dạng phổ biến nhất là xét nghiệm tinh dịch đồ. Nó còn được gọi là phân tích tinh dịch, kiểm tra số lượng và chất lượng tinh trùng.

Tinh dịch sử dụng trong xét nghiệm là tinh dịch vừa mới lấy từ nam giới bằng biện pháp thủ dâm. Sau đó được bác sĩ kiểm tra dưới kính hiển vi để nhận biết tinh trùng dị dạng hay không.

Xét nghiệm tinh dịch đồ cho biết phần trăm tinh trùng bình thường và dị dạng, từ đó cho bác sĩ thông tin về khả năng sinh sản của nam giới.

Lưu ý:

• Nam giới không được quan hệ tình dục trong vòng 2 - 7 ngày trước buổi xét nghiệm
• Mẫu tinh dịch cần được bảo quản ở môi trường ngang hoặc gần bằng với nhiệt độ cơ thể, không quá nóng hoặc quá lạnh.

5. Điều trị tinh trùng dị dạng

Sau khi được chẩn đoán, tìm ra nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ điều trị tinh trùng dị dạng phù hợp:

• Nguyên nhân do nam giới mắc phải bệnh lý viêm nhiễm nam khoa gây ra thì sẽ dùng thuốc kháng sinh để điều trị.
• Dùng các liệu pháp hormone và thuốc để cải thiện nội tiết tố ở nam giới
• Phẫu thuật để điều trị giãn tĩnh mạch tinh hoàn, tắc ống dẫn tinh

Bên cạnh đó, thay đổi lối sống sinh hoạt, chế độ dinh dưỡng cũng giúp cải thiện chất lượng tinh trùng. Cụ thể:

• Hạn chế sử dụng những thực phẩm, đồ uống có chứa chất kích thích như thuốc lá, rượu bia,...
• Luyện tập thể dục đều đặn mỗi ngày để duy trì lượng hormone và thể trạng ổn định.
• Bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày nhiều rau và trái cây tươi.

6. Một số câu hỏi liên quan

6.1. Tinh trùng dị dạng có con được không?

Hình dạng tinh trùng ảnh hưởng lớn đến khả năng di động của tinh trùng. Khi tinh trùng gặp phải những bất thường về hình dạng, khả năng bơi của chúng cũng sẽ bị kém đi, gây ra ảnh hưởng đến khả năng thụ thai của nam giới. Nhưng không phải lúc nào cũng gây vô sinh, nhiều trường hợp vẫn thụ thai, sinh con bình thường.

Tinh trùng dị dạng có ngăn cản việc thụ thai hay không phụ thuộc vào kết quả xét nghiệm và một số yếu tố khác. Xét nghiệm tinh dịch đồ cho kết quả số lượng tinh dịch đồ dưới 50% thì khả năng thụ thai của nam giới vẫn bình thường. 

6.2. Tinh trùng dị dạng có làm IVF, IUI được không?

Thụ tinh nhân tạo (IUI) và thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) hiện đang là hai phương pháp điều trị vô sinh phổ biến. Về câu hỏi tinh trùng dị dạng có làm IVF, IUI được không? Chúng tôi xin trả lời là có, tuy nhiên tỷ lệ thành công không quá cao. 

Một cách tốt nhất để đảm bảo cho việc thụ thai là bạn nên cải thiện tình trạng tinh trùng dị dạng trước nhé!

Tinh trùng dị dạng ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe sinh sản cũng như khả năng làm cha của nam giới. Do đó, nếu bạn nghi ngờ bản thân có dấu hiệu bất thường và mãi không có con, cần tới gặp bác sĩ để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời. 

Mọi câu hỏi liên quan đến sức khỏe sinh sản, liên hệ hotline 0919546822 hoặc nhắn tin Zalo/Facebook!!